Kişilik Bozuklukları ve Şema Terapi
Şema Terapi (ŞT) kişilik bozukluklarının tedavisinde etkinliği kanıtlanmış bir terapi modelidir. Erken dönem şemaları kişinin çocukluk ve ergenlik dönemlerinde oluşur. Eğer bu dönemlerde çocuk ya da ergen istismara, ihmale maruz kalırsa ya da temel ihtiyaçları karşılanmazsa uyumsuz erken dönem şemaları gelişir. Bu olumsuz şemaların özünde aile yaşantıların etkisi çok önemlidir. Çocuğun mizacı da oluşan şemalar bakımından çok belirleyicidir. Örneğin istismara uğrayan içe dönük bir çocuk sosyal dünyadan gizlenir ve kopukluk/reddedilmişlik şema geliştirirken aynı deneyimi yaşayan dışa dönük çocuk dünyadaki olumlu ilişkileri arayarak işlevsel şemalar çıkaracaktır. Şema modu birey için o anda aktif olan şemalar ya da uyumlu, uyumsuz şema faaliyetleridir. Sınır Kişilik Bozukluğuna sahip olan bireylerde modlar arasında çok ani ve şiddetli bir şekilde gidip gelmektedirler. Şema terapinin amacı terapötik ilişkinin uygun sınırları içerisinde danışanların ihtiyaç duyduğu, ancak çocuklukta ebeveynlerinden alamadıkları ihtiyaçlarını ‘sınırlı yeniden ebeveynlik’ ile karşılamayı ve empatik yüzleştirme, bilişsel ve yaşantısal tekniklerle danışanın şemalarıyla savaşmasını sağlamayı içermektedir.
Psikolog Livia Terzioğlu
Kaynakça
Şenkal Ertük, İ., & Kaynar, G. (2017). Kişilik Bozukluklarında Şema Terapi Yaklaşımı. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 98-114.
Comments